Rewitalizacja placu św. Michała, ul. Piłsudskiego, Grzegorza, Wałowej, Kazimierza Wielkiego w Sanoku
projekt: 2009
realizacja: –
powierzchnia: 0,9 ha
klient: Miasto Sanok
opis:
Głównym założeniem kompozycyjnym placu było nawiązanie do historii tego miejsca oraz jego funkcji. Z przekazów historycznych wynika, że teren ten już od dawien dawna pełnił ważną funkcję początkowo kultu religijnego później handlowo-usługową, na skutek czego w 1885 roku sanocki rynek zaczął tracić na znaczeniu na rzecz nowo kreowanego centrum. Funkcja tego miejsca była zmienna, jednak najważniejszym motywem, który chcieliśmy podkreślić w naszym projekcie była produkcja kafli piecowych, która mieściła się na terenie obecnego budynku MDK. Wyprodukowane przez ówczesne pracownie garncarsko-kaflarskie kafle wykorzystywane były nie tylko w sanockim zamku ale również sprzedawane na ówczesnym placu Św. Michała
Funkcja ta stała się głównym motywem przewodnim w kreacji nawierzchni placu. Motyw kafla przewijał się na tym terenie, poprzez jego powtarzalność w nawierzchni, dodatkowo gra dwóch kolorów nawierzchni pozwala na przestrzenne usystematyzowanie funkcji placu oraz elementów malej architektury. Z dokumentacji historycznych wynika, że kafle piecowe odnalezione w stanowiskach dokumentacyjnych na placu św. Michała przedstawiały anioła tarczownika i były analogiczne do kafli wawelskich, które to w dużej mierze posiadały bardzo dużo motywów roślinnych i ludowych stąd też inspiracje dla zaprojektowanego deseniu na placu, gdzie motywem przewodnim stały się sanockie elementy regionalne, które można zaobserwować w meblarstwie, wzorach koronek ludowych oraz ozdobnych kaflach piecowych.
Pod względem funkcjonalnym plac został podzielony na III części:
Strefa I – przestrzeń wolna, przeznaczona do organizacji imprez plenerowych, miejsce spotkań. Pas na szerokości fasady kościoła parafialnego został wyłączony spod zagospodarowania elementami małej architektury. Przestrzeń ta wyposażona jest jedynie w strukturę posadzki a prostokątny kształt przestrzeni sprzyja wielofunkcyjności.
Strefa II – przestrzeń wypoczynku chwilowego, zagospodarowana elementami małej architektury, zielenią niską i średnio- wysoką.
Strefa III- miejsce wypoczynku chwilowego przy postoju taksówek, wraz z parkingiem dla rowerzystów.
Dwa ciągi jezdni jednokierunkowych, każdy o szerokości 3,5m, pozwalają na swobodny dojazd do projektowanego parkingu oraz umożliwiaj zawrócenie samochodów jadących ulicą Piłsudskiego w kierunku placu. Powstający w ten sposób po środku klin, wyznacza miejsca przeznaczone dla taksówek. Wszystkie te trzy, różnie funkcjonalnie, obszary, pomimo swoistego rozróżnienia i segregacji, nie stanowią barier zarówno dla ruchu pieszego jak i percepcji wizualnej placu. Wręcz przeciwnie stanowią spójnie funkcjonalnie zestawioną przestrzeń.
Gra dwóch kolorów nawierzchni pozwala na przestrzenne usystematyzowanie przedmiotów małej architektury, drzew, elementów infrastruktury oraz przestrzennej funkcji poszczególnych miejsc placu. Ważnym elementem jest oświetlenie, które dzięki swojej formie jest zarazem formą nowoczesna jak i rustykalną co pozwala na zachowanie pewnych walorów historycznych miejsca a dzięki swojej formie nie jest elementem dysharmonijnym.
Kolejnym zabiegiem kompozycyjnym stało się wytworzenie wizualnego zamknięcia ul. Grzegorza. Idąc tą właśnie ulicą, w kierunku placu, percepcja człowieka odbiera, usytuowane dwa rzędy drzew (Platan klonolistny / Platanus x acerfolia), jako swoiste domknięcie przestrzeni. Dość wyraziste w pokroju drzewa, pozwalają wyznaczyć początek powierzchni placu, nawet z dużej odległości. Tuż za drzewami, nieregularne geometryczne pasy niskiej zieleni kontynuują linię zieleni wysokiej. Ich częstotliwość wraz z wspomnianymi drzewami tworzy kolejny prostokąt, płynnie oddzielający przestrzeń z umiejscowioną komunikacją kołową, która zawsze implikuje wzmożony ruch. W zaprojektowany układ kompozycyjny wpisuje się również istniejące na placu drzewo liściaste, pod którym zlokalizowano miejsca parkingowe dla rowerzystów.
Wszystkie wspomniane zabiegi architektoniczne mają na celu uatrakcyjnienie przestrzeni śródmiejskiej placu oraz nadanie jej nowej tożsamości miejsca.